Chính sách miễn thuế quỹ công chúng đứng trước thay đổi

Chuyên gia ngân hàng tại công ty chứng khoán tầm trung Thượng Hải nhận định với Jiemian: "Việc tái áp thuế GTGT lãi trái phiếu chính phủ tác động mạnh, chủ yếu giảm nhu cầu phân bổ mới. Nếu quỹ công chúng duy trì miễn thuế, một phần nhu cầu có thể chuyển hướng sang quỹ."

Theo quy định, quỹ công chúng được miễn thuế thu nhập và GTGT đối với trái phiếu chính phủ. Trước đây, ngân hàng đã dùng vốn tự doanh đầu tư trái phiếu doanh nghiệp thông qua quỹ.

Với ngân hàng, đầu tư trực tiếp vào trái phiếu doanh nghiệp chịu thuế >30% (25% thuế TNDN + 6% GTGT), trong khi đầu tư gián tiếp qua quỹ - dù mất phí quản lý - mang lại lợi nhuận sau thuế cao hơn, tạo động lực cho cả hai bên (ngân hàng tiết kiệm thuế, quỹ thu phí).

Thị trường thậm chí xuất hiện mô hình "quỹ đặt hàng": Ngân hàng ủy thác công ty quỹ thành lập quỹ trái phiếu đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp chỉ định, đồng thời lưu ký tại chính ngân hàng đó - biến công ty quỹ thành kênh đầu tư.

Nếu quỹ công chúng tiếp tục được miễn thuế đầu tư trái phiếu chính phủ, ngân hàng có thể làm tương tự. Nhưng quy mô sẽ hạn chế do: 1) Phát hành trái phiếu chính phủ quá lớn; 2) Ngân hàng cần đầu tư trực tiếp để duy trì quan hệ gửi tiền địa phương.

Quan trọng hơn, sau điều chỉnh, thuế GTGT đối với quỹ công chúng đầu tư trái phiếu chính phủ tăng lên 3% - chỉ thấp hơn 3 điểm phần trăm so với đầu tư tự doanh (thuế thu nhập vẫn miễn). Sau khi trừ phí, chênh lệch lợi nhuận ròng của ngân hàng chỉ còn ~2 điểm.

Hơn nữa, ưu đãi thuế quỹ công chúng có thể bị điều chỉnh. "Năm ngoái quỹ công chúng là lực lượng giao dịch trái phiếu chủ chốt. Ngân hàng Trung ương ám chỉ ưu đãi thuế có thể bị bãi bỏ để san bằng sân chơi và giảm vai trò kênh đầu tư," giám đốc quỹ tư nhân Bắc Kinh cho biết.

Tuy nhiên, báo cáo Huaxi Securities lưu ý ưu đãi thuế quỹ công chúng xuất phát từ hai văn bản gắn với chính sách miễn thuế đầu tư cổ phiếu, có thể tồn tại độc lập. Do quy định mới không đề cập điều chỉnh cụ thể, ưu đãi thuế có thể duy trì ngắn hạn.

Với cơ quan thuế, dù lãi suất trái phiếu tăng làm tăng chi trả lãi, doanh thu từ thuế GTWT bổ sung có thể bù đắp, phần nào giảm áp lực ngân sách. Theo Bộ Tài chính, thuế H1/2025 giảm 1,2% so với cùng kỳ xuống 9,29 nghìn tỷ NDT, trong đó thuế GTGT (3,6 nghìn tỷ, +2,8%) vẫn là nguồn thu lớn nhất.