Tổng thống Mỹ Trump đang thúc đẩy việc loại bỏ Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook. Giới phân tích truyền thông cho rằng nếu việc loại bỏ thành công, ông ta sẽ có cơ hội mở rộng hơn nữa ảnh hưởng của Nhà Trắng đối với Fed bằng cách nắm quyền đa số trong Hội đồng Thống đốc bảy thành viên.

Truyền thông đưa tin, Trump đã nói rõ rằng ông ta muốn Fed cắt giảm lãi suất mạnh mẽ. Dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Jerome Powell, Fed trong năm nay liên tục phải hứng chịu các cuộc tấn công dai dẳng từ Nhà Trắng, cho dù là về các quyết định chính sách tiền tệ hay các vấn đề như chi phí đội vượt dự toán cho một dự án cải tạo tòa nhà lớn.

Hôm thứ Tư, Trump kêu gọi Cook từ chức, sau khi Giám đốc Cục Quản lý Nhà đất Liên bang (FHFA) Bill Pulte cáo buộc Cook nói dối trong đơn xin vay vốn để nhận được các điều khoản ưu đãi hơn, liên quan đến gian lận thế chấp. Nhiệm kỳ của Cook kéo dài đến năm 2038, và bà sau đó đã phản hồi rằng sẽ không từ chức dưới sức ép.
Claudia Sahm, Nhà kinh tế trưởng tại New Century Advisors và là cựu chuyên gia kinh tế của Fed, cho biết,

“Đây là một cách tiếp cận mới của chính quyền này nhằm cố gắng kiểm soát Fed. Họ đang sử dụng mọi đòn bẩy có thể tìm thấy để đạt được sự kiểm soát đó.”

Phân tích cho thấy động thái mạnh mẽ chống lại Cook làm nổi bật mức độ mà chính quyền Trump sẵn sàng thực hiện để mở rộng ảnh hưởng của mình đối với ngân hàng trung ương. Trước đây, Fed phần lớn được cách ly khỏi áp lực chính trị về các quyết định lãi suất. Nhà Trắng trước đây cũng đã sử dụng các chiến thuật tương tự đối với các đối thủ chính trị như Thượng nghị sĩ California Adam Schiff và Tổng chưởng lý New York Letitia James.

Truyền thông cũng cho biết điều này phủ một bóng mờ lên hội nghị thường niên của Fed dự kiến bắt đầu vào tối thứ Năm tại Jackson Hole, Wyoming. Powell dự kiến sẽ phát biểu diễn văn quan trọng cuối cùng trước các thống đốc ngân hàng trung ương toàn cầu tham dự hội nghị vào sáng thứ Sáu và khó có thể cam kết cắt giảm lãi suất một cách rõ ràng như Trump mong muốn.

“Người của Trump” giành đa số Hội đồng không đảm bảo thực hiện ý đồ của Nhà Trắng

Cho đến nay trong năm nay, các quan chức Fed đã phớt lờ yêu cầu giảm lãi suất của Trump, viện dẫn rủi ro lạm phát có thể do thuế quan của ông ta gây ra.

Giới phân tích cho rằng nếu Cook từ chức, điều đó sẽ cho phép Trump có khả năng bổ nhiệm bốn thống đốc Fed, mang lại cho ông ta đa số trong hội đồng bảy ghế. Trump đã bổ nhiệm hai trong số các thống đốc hiện tại trong nhiệm kỳ đầu tiên và gần đây đã đề cử Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế của mình, Stephen Miran, để lấp đầy ghế thứ ba do người được Biden bổ nhiệm là Adriana Kugler mới đây rút lui sớm.

Chiến lược này phù hợp với cách tiếp cận của Trump đối với các hội đồng tại các cơ quan liên bang khác, đó là cố gắng nhồi nhét chúng bằng những người được đảng Cộng hòa đề cử.

Tuy nhiên, truyền thông cho rằng ngay cả khi Trump giành được đa số trong hội đồng, điều đó không có nghĩa là ông ta sẽ đạt được ý muốn trong các quyết định lãi suất.

Những người được Trump đề cử vẫn sẽ cần tranh thủ sự ủng hộ trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) rộng hơn, cơ quan chịu trách nhiệm thiết lập lãi suất. Hơn nữa, không có gì đảm bảo rằng những thành viên hội đồng mới này sẽ đơn giản thực hiện mong muốn của tổng thống.

Một vấn đề then chốt khác là Trump sẽ đề cử ai thay thế Powell khi nhiệm kỳ chủ tịch của ông kết thúc vào tháng Năm tới. Liệu Trump có cơ hội bổ nhiệm thống đốc thứ năm hay không phụ thuộc vào việc Powell có quyết định ở lại hội đồng sau khi chức chủ tịch kết thúc hay không; nhiệm kỳ thống đốc của ông kéo dài đến năm 2028.

William B. English, cựu chuyên gia kinh tế cấp cao của Fed hiện tại Đại học Yale, nói.

“Ngay cả với một đề cử thống đốc khác, cũng không đảm bảo rằng một chủ tịch mới có thể giành được sự ủng hộ trong FOMC cho một chính sách tiền tệ nới lỏng hơn.”

Các quyết định lãi suất được đưa ra bởi FOMC, một ủy ban 12 thành viên gồm các nhà hoạch định chính sách ở Washington và trên khắp đất nước có quyền bỏ phiếu về lãi suất. Điều này có nghĩa là ngay cả khi bốn người được Trump đề cử ủng hộ một động thái chính sách, họ vẫn cần tranh thủ sự ủng hộ của ít nhất ba thành viên có quyền bỏ phiếu khác để tạo thành đa số.

Tất cả bảy thống đốc hội đồng đều có quyền bỏ phiếu thường trực, cũng như chủ tịch Fed New York. Bốn ghế bỏ phiếu còn lại luân phiên hàng năm giữa 11 chủ tịch ngân hàng dự trữ khu vực khác.

Việc giành được đa số trong hội đồng có thể mang lại cho Nhà Trắng ảnh hưởng lớn hơn trong các lĩnh vực chính sách khác, bao gồm các vấn đề giám sát ngân hàng, thuộc thẩm quyền của hội đồng, không phải của FOMC. Hội đồng cũng chịu trách nhiệm phê chuẩn hoặc từ chối đơn xin tái bổ nhiệm của các chủ tịch ngân hàng dự trữ khu vực với nhiệm kỳ năm năm.

“Người nhà” cũng chưa chắc đáng tin cậy

Giới phân tích thêm cho rằng vẫn chưa rõ liệu những người được Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu, Michelle Bowman và Christopher Waller, có sẵn sàng phối hợp với ý chí của Nhà Trắng hay không.

Bowman và Waller đã bỏ phiếu phản đối trong cuộc họp FOMC tháng Bảy quyết định giữ nguyên lãi suất cơ bản, lập luận rằng nên cắt giảm 25 điểm cơ bản với lý do có dấu hiệu xấu đi trên thị trường lao động, đòi hỏi phản ứng chính sách.

Tuy nhiên, Waller, được xem là một ứng viên tiềm năng thay thế Powell làm chủ tịch Fed, gần đây cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tính độc lập của ngân hàng trung ương, cảnh báo rằng việc thiếu sự tin tưởng của nhà đầu tư vào lãnh đạo có thể dẫn đến kỳ vọng lạm phát và lãi suất thị trường tăng cao.

Derek Tang, một nhà kinh tế tại LH Meyer/Monetary Policy Analytics, cho biết.

“Có lẽ ý tưởng của Trump là ông ta có thể có được bốn người hoàn toàn trung thành, nhưng chúng ta không thể chắc chắn rằng các thống đốc hiện tại có thực sự trung thành hay không.”

“Những người mới có lẽ sẽ như vậy, bởi vì đó là cách họ được chọn. Nhưng Bowman và Waller, những người hiện đang tại nhiệm, đã đưa ra các lập luận kinh tế cho việc ủng hộ chính sách nới lỏng của họ.”

Việc Cook rời đi có thể thúc đẩy Powell ở lại làm Thống đốc

Powell vẫn chưa công khai tuyên bố kế hoạch của mình sau khi nhiệm kỳ chủ tịch kết thúc vào tháng Năm tới. Theo truyền thống, các chủ tịch Fed rời khỏi ban lãnh đạo sau khi từ chức chủ tịch, ngay cả khi nhiệm kỳ thống đốc của họ vẫn tiếp tục.

Tuy nhiên, một số phân tích cho rằng nếu Cook rời đi sớm, điều đó có thể gây áp lực buộc Powell, 72 tuổi, phải ở lại ghế thống đốc của mình để tạo ra một số đệm chống lại sự can thiệp chính trị.

Andrew Brenner, người đứng đầu bộ phận Thu nhập Cố định Quốc tế tại NatAlliance Securities, đã viết trong một báo cáo hôm thứ Tư,

“Đây là lý do tại sao chúng tôi cho rằng Powell sẽ kiên trì và ở lại hội đồng Fed cho đến khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào tháng 1 năm 2028.”