Lần đầu tiên nhắm vào doanh nghiệp Mỹ! Quỹ đầu tư chủ quyền Na Uy thoái vốn Caterpillar vì tranh
chấp Israel-Palestine

Gần đây, quỹ này đã lần lượt loại trừ các doanh nghiệp Israel tham gia vào hoạt động chiếm đóng Bờ Tây hoặc xung đột ở Dải Gaza khỏi danh mục đầu tư. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên một công ty Mỹ bị nhắm đến, và Caterpillar cũng là công ty không phải của Israel đầu tiên bị thoái vốn với lý do này.

Caterpillar được thành lập năm 1925, có trụ sở chính tại Texas, Mỹ, là nhà sản xuất máy móc hạng nặng nổi tiếng toàn cầu. Công ty dẫn đầu thế giới trong các lĩnh vực máy móc xây dựng, thiết bị khai thác mỏ, động cơ diesel và khí tự nhiên dùng cho đường off-road, tuabin khí công nghiệp và đầu máy diesel-điện.

Đáng chú ý, Caterpillar còn là một trong 30 cổ phiếu thành phần của chỉ số blue-chip Dow Jones Industrial Average, và là một doanh nghiệp tiêu biểu trong lĩnh vực chế tạo và gia công. Tính đến thời điểm đóng cửa thị trường chứng khoán Mỹ thứ Hai, vốn hóa thị trường của công ty này vượt quá 200 tỷ USD.

Quỹ Dầu mỏ Na Uy với quy mô 2 nghìn tỷ USD từng là một trong mười cổ đông lớn nhất của Caterpillar, nắm giữ 1,2% cổ phần, trị giá 2,1 tỷ USD tính đến cuối tháng Sáu. Hiện tại, quỹ đã thoái toàn bộ vốn.

Ngay trước đó, cố vấn của quỹ đầu tư chủ quyền Na Uy cáo buộc Israel sử dụng sản phẩm của nhà sản xuất thiết bị xây dựng Mỹ này để "thực hiện các hành vi vi phạm luật nhân đạo quốc tế trên quy mô lớn và có hệ thống," bao gồm phá hủy tài sản của người Palestine.

Hồi tháng trước, CCTV News đưa tin Bộ Quốc phòng Israel thông báo một lô hàng gồm hàng chục máy ủi quân sự Caterpillar D9 và thiết bị khác từ Mỹ đã đến cảng Haifa, Israel. Tổng cục trưởng Bộ Quốc phòng Israel, Amir Baram, đã đến cảng để tiếp nhận.

Ủy ban đạo đức của quỹ Na Uy tuyên bố máy ủi của Caterpillar đã được chính quyền Israel sử dụng để phá hủy bất hợp pháp trên diện rộng tài sản của người Palestine. "Không nghi ngờ gì, sản phẩm của công ty đang được sử dụng để thực hiện các hành vi vi phạm luật nhân đạo quốc tế trên quy mô lớn và có hệ thống. Công ty cũng không thực hiện bất kỳ biện pháp nào để ngăn chặn việc sử dụng này."

Vào thứ Hai, cựu Tổng thư ký NATO và Bộ trưởng Tài chính Na Uy Jens Stoltenberg cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng, dù đối mặt với "tình thế khó khăn" và "những lựa chọn gian nan," quỹ đã tìm thấy "điểm cân bằng phù hợp" trong vấn đề Israel.