Báo cáo mới: Tuổi thọ toàn cầu cao hơn hơn 20 tuổi so với mức năm 1950

Báo cáo Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu (GBD) mới nhất, được công bố trên trang web của tạp chí y khoa The Lancet vào ngày 12, chỉ ra rằng tỷ lệ tử vong chuẩn hóa theo tuổi trên toàn cầu đang giảm, với tuổi thọ toàn cầu năm 2023 cao hơn hơn 20 tuổi so với năm 1950.

Nhóm nghiên cứu do Tiến sĩ Christopher Murray, Giám đốc Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME) tại Đại học Washington, dẫn đầu, đã hợp tác với Mạng lưới Cộng tác viên Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu gồm hơn 16.000 nhà nghiên cứu toàn cầu để thu thập và phân tích dữ liệu từ năm 1990 đến 2023. Nghiên cứu đánh giá 375 bệnh tật và chấn thương cùng 88 yếu tố nguy cơ, bao phủ 204 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Báo cáo phát hiện so với năm 1950, tất cả 204 quốc gia và vùng lãnh thổ được bao phủ bởi dữ liệu đều báo cáo tỷ lệ tử vong giảm, với tỷ lệ tử vong chuẩn hóa theo tuổi giảm 67%. Năm 2023, tuổi thọ trung bình toàn cầu ước tính khoảng 76,3 tuổi đối với nữ và 71,5 tuổi đối với nam, cao hơn hơn 20 tuổi so với con số của năm 1950. Tuy nhiên, sự chênh lệch khu vực về tuổi thọ vẫn còn rõ rệt. Tuổi thọ ở các khu vực thu nhập cao vào khoảng 83 tuổi, trong khi ở khu vực Châu Phi cận Sahara chỉ là 62 tuổi.

Báo cáo cho biết, số ca tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên toàn cầu đã giảm đáng kể. Từ năm 2011 đến 2023, tỷ lệ tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi tại Đông Á đã giảm 68%, mức giảm lớn nhất, nhờ vào cải thiện dinh dưỡng, chương trình tiêm chủng và hệ thống y tế được tăng cường. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong trong nhóm người trẻ tuổi trên toàn cầu lại có xu hướng gia tăng. Ở Bắc Mỹ và Mỹ Latinh, nguyên nhân chính dẫn đến gia tăng tỷ lệ tử vong ở thanh thiếu niên và thanh niên là tự tử, sử dụng ma túy quá liều và lạm dụng rượu. Trong khi ở Châu Phi cận Sahara, sự gia tăng này chủ yếu là do bệnh truyền nhiễm và thương tích không chủ ý.

Murray chỉ ra rằng sự gia tăng nhanh chóng của dân số già toàn cầu và các yếu tố nguy cơ đang thay đổi đã mở ra một kỷ nguyên mới của những thách thức sức khỏe toàn cầu. Bằng chứng từ báo cáo GBD gióng lên hồi chuông cảnh báo, thúc giục các nhà lãnh đạo chính phủ và lĩnh vực y tế phản ứng nhanh chóng với những xu hướng đang định hình lại nhu cầu y tế công cộng này.