Hiệu ứng cá trê là gì?

Hiệu ứng cá trê vốn chỉ việc cá trê khuấy động môi trường sống của đàn cá nhỏ, từ đó kích hoạt khả năng sinh tồn của chúng.

Người Na Uy đặc biệt thích ăn cá mòi, nhất là cá sống, nên giá trị thị trường của cá sống khá cao. Tuy nhiên, cá mòi thường chết ngạt trong quá trình vận chuyển. Truyền thuyết kể rằng chỉ có một con tàu mang được cá mòi sống về, còn phương pháp của thuyền trưởng thì luôn được giữ kín. Sau khi thuyền trưởng qua đời, người ta phát hiện một con cá trê trong khoang cá.

Cá trê là loài săn mồi. Khi chúng bơi lội săn đuổi, đàn cá mòi trốn chạy một cách hoạt bát, làm tăng lượng oxy trong nước, nhờ đó tránh được tình trạng ngạt thở và sống sót trong hành trình dài. Trong quá trình này, cá trê đóng vai trò kích thích đàn cá mòi. "Hiệu ứng cá trê" sau này được dùng để mô tả việc đưa một đối thủ mạnh vào để kích thích bên yếu hơn tự cải thiện—tức là đối thủ cạnh tranh mạnh sẽ buộc bên yếu tự vươn lên.

Ứng Dụng Hiệu Ứng Cá Trê Như Thế Nào?

"Hiệu ứng cá trê" là một trong những biện pháp hiệu quả để lãnh đạo doanh nghiệp khơi dậy sinh khí nhân viên. Công ty cần liên tục bổ sung nhân sự mới—những lực lượng trẻ trung, nhanh nhạy—thậm chí vào cả cấp quản lý, để tạo áp lực cạnh tranh lên những nhân viên lười biếng, bảo thủ hoặc quan liêu. Điều này đánh thức ý thức sinh tồn và tinh thần cạnh tranh của những "con cá mòi."

Thông thường, bản thân lãnh đạo nên là một "con cá trê" đầy năng lượng. Bằng cách củng cố kỷ luật, chuẩn hóa hệ thống, cải tiến quy trình và phân bổ hợp lý nhân sự, tài chính, vật lực, họ có thể loại bỏ những "cá mòi" kém năng lực và khích lệ những cá nhân giỏi giang, từ đó tạo nên một tổ chức phát triển thịnh vượng.

Đối với ngành công nghiệp cũng vậy. Khi cả ngành rơi vào trì trệ, thường cần một nhân tố kích hoạt. Sự xuất hiện của "doanh nghiệp cá trê" trong ngành sẽ khuấy động vũng nước đọng, thúc đẩy phát triển bền vững, nâng cao năng lực sinh tồn và sáng tạo của doanh nghiệp. Sức sống của cả ngành phụ thuộc vào "con cá trê" đang khuấy động.

Ví dụ, sau khi Công ty M gia nhập thị trường điện thoại, các thương hiệu nội địa khác không những không chết đi mà còn mạnh hơn. Giống như việc thả một "con cá trê" vào ao nước tĩnh lặng, nó khiến cả ngành điện thoại tiến bộ vượt bậc, kích thích tinh thần cạnh tranh của các hãng nội địa, tạo ra mô hình phát triển lành mạnh cho thị trường Trung Quốc và hình thành cục diện cùng phát triển hài hòa.