Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến phân tích cơ bản

Yếu tố kinh tế
(1) Tình hình kinh tế vĩ mô
Về dài hạn và cơ bản, xu hướng và biến động của thị trường chứng khoán được quyết định bởi trình độ phát triển kinh tế và tình hình kinh tế của một quốc gia. Biến động giá cổ phiếu phần lớn phản ánh thay đổi trong tình hình kinh tế vĩ mô. Từ lịch sử thị trường chứng khoán nước ngoài, có thể thấy xu hướng biến động của thị trường chứng khoán thường tương đồng với chu kỳ kinh tế. Trong thời kỳ kinh tế phát triển, doanh nghiệp hoạt động tốt, lợi nhuận tăng, giá cổ phiếu cũng tăng. Khi kinh tế suy thoái, thu nhập doanh nghiệp giảm, lợi nhuận giảm, dẫn đến giá cổ phiếu giảm. Tuy nhiên, xu hướng thị trường chứng khoán không hoàn toàn trùng khớp với chu kỳ kinh tế về thời gian. Thông thường, thị trường chứng khoán có xu hướng thay đổi sớm hơn, nên giá cổ phiếu được coi là "phong vũ biểu" của nền kinh tế vĩ mô. Chu kỳ kinh tế, tình hình tài chính quốc gia, môi trường tài chính, cán cân thanh toán, thay đổi vị thế ngành kinh tế, điều chỉnh tỷ giá hối đoái đều ảnh hưởng đến biến động giá cổ phiếu. Chu kỳ kinh tế là dao động kinh tế do mâu thuẫn nội tại trong vận hành kinh tế, là quy luật khách quan không phụ thuộc vào ý chí con người. Thị trường chứng khoán chịu ảnh hưởng trực tiếp từ tình hình kinh tế, nên cũng có dao động theo chu kỳ. Khi kinh tế suy thoái, thị trường chứng khoán giảm; khi kinh tế phục hồi và tăng trưởng, giá cổ phiếu tăng hoặc có xu hướng tăng mạnh. Theo kinh nghiệm, thị trường chứng khoán thường là phong vũ biểu của tình hình kinh tế.

(2) Mức lãi suất
Trong các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, lãi suất là yếu tố nhạy cảm. Khi quốc gia thắt chặt tiền tệ, thị trường thiếu vốn, lãi suất tăng, một phần vốn có thể chuyển vào hệ thống tiết kiệm ngân hàng, làm giảm lượng vốn trên thị trường chứng khoán và ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Đồng thời, lãi suất tăng làm chi phí doanh nghiệp tăng, lợi nhuận giảm, khiến giá cổ phiếu giảm. Ngược lại, lãi suất giảm, nhà đầu tư có xu hướng chuyển vốn vào thị trường chứng khoán để bảo toàn và tăng giá trị, thúc đẩy giá cổ phiếu tăng. Lãi suất giảm cũng làm giảm chi phí doanh nghiệp, tăng lợi nhuận, đẩy giá cổ phiếu lên. Khi môi trường tài chính nới lỏng, thị trường dồi dào vốn, lãi suất giảm, tỷ lệ dự trữ bắt buộc giảm, nhiều nguồn vốn sẽ chuyển từ ngân hàng sang chứng khoán, giá cổ phiếu thường tăng.

(3) Lạm phát
Khi tình hình tài chính quốc gia có lạm phát lớn, giá cổ phiếu giảm, trong khi chi tiêu chính phủ tăng có thể đẩy giá lên. Yếu tố này có lợi và hại cho thị trường chứng khoán, vừa kích thích vừa ức chế, nhưng nhìn chung tác hại lớn hơn, làm tăng bong bóng thị trường. Giai đoạn đầu lạm phát, cung tiền tăng kích thích sản xuất và tiêu dùng, tăng lợi nhuận doanh nghiệp, đẩy giá cổ phiếu lên. Nhưng khi lạm phát đạt mức nhất định, lãi suất tăng, giá cổ phiếu giảm. Thặng dư cán cân thanh toán kích thích tăng trưởng kinh tế, đẩy giá cổ phiếu tăng; trong khi thâm hụt lớn làm đồng nội tệ mất giá, giá cổ phiếu thường giảm.

Yếu tố chính trị
Bao gồm các nguyên nhân chính trị trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, như tình hình chính trị quốc tế, sự kiện chính trị, quan hệ giữa các quốc gia, thay đổi lãnh đạo quan trọng, chiến tranh, xung đột lao động hoặc đình công. Những yếu tố này có thể gây ảnh hưởng lớn và đột ngột đến giá cổ phiếu, là khía cạnh quan trọng trong phân tích cơ bản.

Yếu tố doanh nghiệp
Giá trị nội tại của cổ phiếu là yếu tố cơ bản nhất quyết định giá, phụ thuộc vào hiệu quả kinh doanh, uy tín tín dụng, chính sách cổ tức, triển vọng phát triển và lợi nhuận kỳ vọng của công ty phát hành. Đối với từng cổ phiếu, yếu tố chính ảnh hưởng đến giá là chất lượng nội tại của doanh nghiệp, bao gồm tài chính, hoạt động kinh doanh, quản lý, công nghệ, quy mô thị trường, đặc điểm ngành và tiềm năng phát triển.

Yếu tố ngành
Sự thay đổi vị thế ngành trong nền kinh tế, triển vọng và tiềm năng phát triển, tác động từ ngành mới, cũng như vị trí của công ty niêm yết trong ngành, hiệu quả kinh doanh, tình hình tài chính, thay đổi cơ cấu vốn và biến động nhân sự lãnh đạo đều ảnh hưởng đến giá cổ phiếu liên quan.

Yếu tố thị trường
Hành động của nhà đầu tư, ý đồ và thao túng của các đại gia, hợp tác hoặc sở hữu chéo giữa các công ty, biến động giao dịch tín dụng và phái sinh, hành vi đầu cơ, phương thức và quy mô tăng vốn của công ty đều có thể ảnh hưởng lớn đến giá cổ phiếu.

Yếu tố tâm lý
Nhà đầu tư thay đổi tâm lý do nhiều tác động, dẫn đến cảm xúc bất ổn, phán đoán sai lầm, hành động theo đám đông như bán tháo hoặc mua gấp, thường là nguyên nhân gây biến động mạnh giá cổ phiếu.