Tiền tệ Kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương (CBDC) là gì?

Tiền tệ Kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương (CBDC) là một dạng tiền pháp định kỹ thuật số. Do đó, nó được chính phủ quy định là tiền tệ hợp pháp.

Cách thiết kế CBDC có thể khác nhau rất nhiều tùy thuộc vào quốc gia hoặc khu vực phát hành. Một số triển khai có thể dựa trên công nghệ blockchain hoặc các loại công nghệ sổ cái phân tán (DLT) khác, trong khi những triển khai khác có thể chỉ là một cơ sở dữ liệu tập trung. CBDC dựa trên blockchain sử dụng token để đại diện cho dạng tiền pháp định kỹ thuật số.

Mặc dù có thể nói rằng CBDC được lấy cảm hứng từ các loại tiền mã hóa như Bitcoin, nhưng chúng có nhiều điểm khác biệt. CBDC được phát hành bởi nhà nước và được chính phủ công nhận là tiền tệ hợp pháp.

Trong khi đó, các loại tiền mã hóa như Bitcoin không có biên giới và không được phát hành bởi bất kỳ quốc gia hoặc tổ chức trung ương nào. Điều này không có nghĩa là bạn không thể sử dụng CBDC để thanh toán xuyên biên giới, nhưng Bitcoin thậm chí không có khái niệm về biên giới quốc gia.

Nhiều ngân hàng trung ương đang xem xét hoặc thậm chí đang tích cực thử nghiệm các khái niệm về CBDC.

Từ năm 2014, Trung Quốc đã bắt đầu làm việc trên một dự án có tên DC/EP (Tiền tệ Kỹ thuật số/Thanh toán Điện tử). Các thử nghiệm tích cực với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số đã được triển khai tại nhiều thành phố. Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) đã công bố một báo cáo vào tháng 10 năm 2020, giới thiệu đồng euro kỹ thuật số và đánh giá ưu điểm của loại tiền tệ kỹ thuật số này.

Hiểu về Tiền tệ Kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương (CBDC)

Từ góc độ kỹ thuật, CBDC về cơ bản là một cơ sở dữ liệu được vận hành và kiểm soát bởi chính phủ (hoặc có thể là các tổ chức tư nhân được phê duyệt). Vì lý do này, CBDC là một cơ sở dữ liệu có sự cho phép, vì chỉ những người tham gia được phê duyệt mới có thể thực hiện giao dịch trên mạng.

Do đó, tổ chức trung ương kiểm soát cơ sở dữ liệu này cũng có thể ngăn chặn giao dịch, hoàn tác giao dịch, “đóng băng” tiền hoặc đưa địa chỉ vào danh sách đen.

Nhiều CBDC có thể sẽ chạy trên blockchain riêng của chúng. Tuy nhiên, một số có thể được phát hành trên blockchain công khai. Bằng cách này, chúng đặt một tài sản có sự cho phép lên trên một lớp nền không cần sự cho phép. Điều này mang lại lợi ích kép: lớp có sự cho phép có thể cung cấp sự kiểm soát mà ngân hàng trung ương yêu cầu, trong khi lớp không cần sự cho phép có thể cung cấp các đảm bảo bảo mật mạnh mẽ nhất.

Nhưng điều này có thể không phải là tiêu chuẩn. Hiện tại, không có blockchain công khai nào có đủ phương tiện kỹ thuật hoặc đã trải qua thử thách thời gian để chứng minh rằng nó có thể xử lý an toàn một nhiệm vụ quan trọng như vậy.

Ngoài ra, việc phác thảo cách hoạt động của CBDC không hề đơn giản, vì mỗi quốc gia hoặc khu vực có cách tiếp cận khác nhau. Họ có thể tùy chỉnh nó theo nhu cầu cụ thể của mình.

Lợi ích của Tiền tệ Kỹ thuật số Ngân hàng Trung ương (CBDC)

Bạn có thể đã nghe cụm từ “ngân hàng hóa những người không có tài khoản ngân hàng” trong lĩnh vực tiền mã hóa trước đây. Mặc dù ý tưởng này có sức hấp dẫn nhất định, nhưng CBDC có thể phù hợp hơn để đạt được mục tiêu này so với các loại tiền mã hóa phi tập trung như Bitcoin. Bất kỳ công dân hợp pháp nào cũng có thể dễ dàng tiếp cận một tài khoản ngân hàng chi phí thấp, từ đó tăng tính bao trùm tài chính.

Một lợi ích khác là sự tiến bộ công nghệ đi kèm với việc cải cách hệ thống tiền tệ. Mặc dù phần lớn tiền pháp định về cơ bản chỉ là một con số trong cơ sở dữ liệu, nhưng hầu hết cơ sở hạ tầng đều khá lỗi thời. Gửi một email vào chiều Chủ nhật chỉ mất vài giây – và đó là điều chúng ta coi là đương nhiên. Tuy nhiên, chuyển tiền có thể mất nhiều ngày do hệ thống tài chính phức tạp hiện tại.

Với các biện pháp kinh tế được thực hiện để ứng phó với đại dịch COVID-19, chúng ta đã thấy các ngân hàng trung ương cần hành động nhanh hơn bao giờ hết. CBDC sẽ cho phép các ngân hàng trung ương và tổ chức tài chính thực hiện các thay đổi chính sách tiền tệ một cách trực tiếp hơn bao giờ hết. Điều này có thể cách mạng hóa cách hoạt động của các ngân hàng trung ương.

CBDC cũng giúp chính phủ và ngân hàng trung ương dễ dàng theo dõi các hoạt động bất hợp pháp hơn.

CBDC và Stablecoin

Vậy, những tính chất này nghe rất giống stablecoin, phải không? Về mặt chức năng, chúng khá giống nhau – cả hai đều đại diện cho tiền pháp định dưới dạng token kỹ thuật số. Tuy nhiên, về bản chất, chúng hoàn toàn khác nhau.

Stablecoin thường được phát hành bởi các tổ chức tư nhân và về cơ bản đại diện cho tiền pháp định hoặc các tài sản khác. Giá trị của chúng có thể được đổi lại, nhưng chúng không phải là tiền pháp định. Trong khi đó, CBDC được chính phủ phát hành như tiền pháp định.

CBDC và Tiền mã hóa

Như đã đề cập trước đây, CBDC khác với tiền mã hóa. CBDC được phát hành bởi ngân hàng trung ương và là tiền pháp định do chính phủ phát hành. Bạn có thể coi CBDC như tiền giấy – nó là một đơn vị tài khoản, phương tiện trao đổi và nơi lưu trữ giá trị.

Một loại tiền mã hóa thực sự (như Bitcoin) thì khác hoàn toàn. Nó không được phát hành bởi chính phủ, không có “biên giới quốc gia” và không cần sự cho phép, không cần tin tưởng và chống kiểm duyệt. Hơn nữa, mạng lưới mà nó tồn tại không bị kiểm soát bởi một tổ chức trung ương. Không ai có thể đưa địa chỉ Bitcoin của bạn vào danh sách đen hoặc ngăn bạn gửi giao dịch đến các địa chỉ Bitcoin khác.

Cái nào tốt hơn? Tùy thuộc vào trường hợp sử dụng. Đôi khi, việc có một tổ chức có thể hoàn tác giao dịch hoặc đưa địa chỉ vào danh sách đen là hữu ích. Những lúc khác, việc tận dụng lợi ích mà các mạng phi tập trung như Bitcoin mang lại cho thế giới sẽ hữu ích hơn.

Kết luận

Tóm lại, có thể nói rằng tiền tệ kỹ thuật số ngân hàng trung ương là một dạng tiền pháp định kỹ thuật số. Nhiều triển khai CBDC có thể sẽ sử dụng công nghệ blockchain và cung cấp một phương thức thanh toán kỹ thuật số mượt mà hơn cho bất kỳ cá nhân nào.