Lợi thế so sánh là gì?

  • 2025-07-10

Lợi thế so sánh là gì?


Lợi thế so sánh là gì?

Nếu một nhà sản xuất từ bỏ ít hàng hóa khác hơn khi sản xuất hàng hóa X (tức chi phí cơ hội của X thấp hơn), thì nhà sản xuất đó có lợi thế so sánh trong việc sản xuất X.

Ví dụ: Giả sử có hai nông dân, Trương Tam và Lý Tứ, họ đều có thể trồng lúa mì hoặc ngô (làm việc 10 giờ/ngày):

  Sản lượng lúa mì Sản lượng ngô
Trương Tam 10kg 20kg
Lý Tứ 20kg 25kg

Từ đây, ta thấy:

  • Với lúa mì, Lý Tứ có chi phí cơ hội thấp hơn (Lý Tứ mất 1.25kg ngô, Trương Tam mất 2kg ngô) → Lý Tứ nên trồng lúa mì.

  • Với ngô, Trương Tam có chi phí cơ hội thấp hơn (Trương Tam mất 0.5kg lúa mì, Lý Tứ mất 0.8kg lúa mì) → Trương Tam nên trồng ngô.

Nhiều người thấy khó hiểu lợi thế so sánh, nhưng chỉ cần nhớ một câu:

"Ai có chi phí cơ hội thấp hơn khi sản xuất một mặt hàng thì có lợi thế so sánh về mặt hàng đó và nên chuyên môn hóa sản xuất."

Ảnh hưởng đến thương mại:
Trong ví dụ trên, Lý Tứ hiệu quả hơn Trương Tam trong cả trồng lúa mì và ngô (gọi là lợi thế tuyệt đối), nhưng Trương Tam vẫn trồng ngô và Lý Tứ trồng lúa mì vì điều này tối đa hóa lợi ích cho cả hai. Tại sao? Vì thương mại giúp cả hai cùng có lợi.

Ví dụ: Giả sử trao đổi 1kg lúa mì lấy 1.5kg ngô (hoặc 1kg ngô = 0.67kg lúa mì).

  Tự cung tự cấp Sau thương mại (chuyên môn hóa)
Lý Tứ 10kg lúa mì + 12.5kg ngô 20kg lúa mì → đổi được 30kg ngô (nhiều hơn trước)
Trương Tam 5kg lúa mì + 10kg ngô 20kg ngô → đổi được 13.3kg lúa mì (nhiều hơn trước)

1.5kg nằm giữa 1.25kg và 2kg, 0.67kg nằm giữa 0.5kg và 0.8kg. Chỉ cần tỷ lệ trao đổi nằm giữa hai chi phí cơ hội, cả hai đều có lợi. Điều này giải thích tại sao các quốc gia có ngành công nghiệp thế mạnh riêng.

 

Go Back Top