Điểm yếu của con người và những sai lầm tâm lý trong giao dịch, cùng với kỹ thuật ứng phó
Tâm lý của nhà giao dịch bao gồm suy nghĩ và cảm xúc, những yếu tố này có thể thúc đẩy họ hành động. Cảm xúc tiêu cực, chẳng hạn như tham lam và sợ hãi, đôi khi không thể tránh khỏi. Khi giao dịch, những cảm xúc này có thể cản trở khả năng đưa ra quyết định khách quan, đặc biệt là đối với những nhà giao dịch thiếu kinh nghiệm hoặc mới bắt đầu, họ dễ nảy sinh tâm lý sợ hãi. Do đó, học cách kiểm soát cảm xúc là yếu tố cực kỳ quan trọng để giao dịch thành công. Sai lầm lớn nhất mà người mới thường mắc phải khi học giao dịch là cho rằng chỉ cần phân tích thị trường là có thể thành công. Khi cảm xúc chi phối nhà giao dịch, nó sẽ ảnh hưởng không thể tránh khỏi đến kết quả giao dịch. Khi một nhà giao dịch có thể suy nghĩ bình tĩnh và không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc, chúng ta gọi đó là trạng thái tập trung.
Hai cảm xúc tiêu cực phổ biến nhất là tham lam và sợ hãi, chúng có thể khiến nhà giao dịch đi chệch khỏi kế hoạch. Tham lam tác động xấu đến giao dịch vì bạn có thể muốn kiếm thêm lợi nhuận vượt quá phạm vi kế hoạch, khiến bạn không chốt lời ở mức đã định. Trên thực tế, giá có thể đảo chiều và quay về mức vào lệnh hoặc thậm chí chạm stop-loss. Còn sợ hãi, ví dụ, bạn có thể đóng lệnh sớm sau khi kiếm được vài pip lợi nhuận vì lo sợ giá đảo chiều gây thua lỗ. Dù bạn cảm thấy hài lòng với lợi nhuận nhỏ, nhưng bạn đã bỏ qua stop-loss và không tuân thủ quản lý vốn trong kế hoạch. Chẳng hạn, nếu bạn liên tục đóng lệnh sớm vì sợ hãi, một khoản lỗ lớn duy nhất có thể xóa sạch lợi nhuận từ nhiều lệnh thắng trước đó.
Một số nhà giao dịch luôn muốn mình đúng—đây là cái tôi đang chi phối. Nếu giá di chuyển ngược hướng, bạn có thể không đóng lệnh vì sợ hãi mà kiên trì giữ lệnh, nhưng lý do thực sự là bạn không chấp nhận việc mình sai! Kết quả là bạn buộc phải chịu lỗ, thậm chí từ bỏ kế hoạch giao dịch và chỉ tập trung vào việc gỡ gạc. Hành vi này được gọi là "giao dịch trả thù" và thường dẫn đến thua lỗ lớn hơn! Nó xảy ra khi nhà giao dịch bất chấp kế hoạch và liên tục vào lệnh.
Thành công của nhà giao dịch phụ thuộc vào kỷ luật và khả năng giao dịch dựa trên nguyên tắc đằng sau biến động thị trường—ngay cả trong giai đoạn thua lỗ! Không có chiến lược nào đảm bảo lợi nhuận 100%; bạn phải sẵn sàng chấp nhận một số thua lỗ. Nói đơn giản, bạn cần "trả phí cho thị trường" để có cơ hội nhận lại phần thưởng lớn hơn. Do đó, bạn phải tin tưởng vào hệ thống giao dịch của mình. Bạn có thể xây dựng sự tự tin bằng tài khoản demo, giao dịch với hệ thống đã được kiểm chứng và chấp nhận rủi ro tương ứng.
Cảm xúc ảnh hưởng đến quyết định giao dịch, vì vậy tâm lý cá nhân là yếu tố quan trọng nhất. Kiểm soát cảm xúc là chìa khóa để tránh giao dịch bốc đồng và thua lỗ không đáng có. Nếu nhà giao dịch không thể giao dịch khách quan vì sợ hãi hoặc tham lam, ngay cả chiến lược tốt nhất cũng sẽ thất bại! Kỷ luật là yếu tố then chốt để duy trì hiệu suất giao dịch ổn định. Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kỷ luật của nhà giao dịch bao gồm: niềm tin vào chiến lược, khả năng chấp nhận rủi ro và kiến thức phân tích.